Πέμπτη 12 Φεβρουαρίου 2009

Και άλλο καμπανάκι στο ΥΠΕΠΘ από Πρύτανη Πανεπιστημίου

Στις καμπάνες συναγερμού που χτυπούν σε όλη την Ελλάδα οι πρυτάνεις των ΑΕΙ και οι πρόεδροι ων ΤΕΙ προστίθεται άλλη μία, αυτή του πρύτανη του Πανεπιστημίου Αιγαίου Ανδρέα Ι. Τρούμπη.
Στο υπόμνημά του στον Υπουργό Παιδείας ο καθηγητής και πρύτανης αναφέρεται στα άμεσα προβλήματα λειτουργίας
του Πανεπιστημίου Αιγαίου, ενώ μέρος αυτών θεωρεί και τη χρηματοδότηση των βιβλιοθηκών και το μέλλον των συμβασιούχων. Συν τω χρόνω όλο και περισσότερες πρυτανικές αρχές αρχίζουν να εντάσσουν τα εν λόγω θέματα στον προβληματισμό και την ασκούμενη πίεση στο υπουργείο. Θεωρούμε πως έχει ωριμάσει και έχει υιοθετηθεί η πάγια θέση μας για τη σημασία των βιβλιοθηκών και το ρόλο των ανθρώπων που τις υπηρετούν με συμβάσεις τόσα χρόνιατώρα. Η τεχνογνωσία που έχουν αποκτήσει οι συμβασιούχοι από τα έργα που παράγουν οδηγεί την ακαδημαϊκή κοινότητα να θεωρεί ότι είναι απαραίτητοι για την εύρυθμη λειτουργία των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Το υπόμνημα είναι το εξής:
ΥΠΟΜΝΗΜΑ
προς τον κ. Υπουργό Παιδείας
για τα άμεσα προβλήματα λειτουργίας
του Πανεπιστημίου Αιγαίου



Μυτιλήνη, 8 Φεβρουαρίου 2009



Προοίμιο

Τα ζητήματα που αναφέρονται κατωτέρω είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την αναπτυξιακή στρατηγική και πορεία του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Πολλά εξ αυτών έχουν τεθεί από πολλών ετών στο ΥΠΕΠΘ και τα συναρμόδια Υπουργεία, η εκκρεμότητα τους δε συνιστά, πλέον, φραγή ακόμα και στην καθημερινή λειτουργία του Ιδρύματος.

Η αντιμετώπιση των ζητημάτων αυτών, πέραν της ικανοποίησης των ελαχίστων προϋποθέσεων για την επιτυχή εφαρμογή του Πολυετούς Αναπτυξιακού Στρατηγικού Σχεδίου (απόφαση Συγκλήτου 2005), θα συμβάλλει καθοριστικά και πρωτίστως στην ενίσχυση του ηθικού της ακαδημαϊκής κοινότητας, η οποία εντόνως διερωτάται για τις προθέσεις της Πολιτείας έναντι ενός μεγάλου, Δημόσιου ελληνικού Πανεπιστημίου. Το γεγονός ότι το Πανεπιστήμιο Αιγαίου ευρίσκεται στην ελληνική ακριτική περιφέρεια από μόνον του υπογραμμίζει τους πολλαπλούς ρόλους που καλείται διαρκώς να επωμίζεται και να διεκπεραιώνει, με αναντίρρητη συντριπτική επιτυχία. Όμως, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, στην 25ετή πορεία του, απαιτεί να προβάλλεται αμιγώς ο ρόλος σε καθαρά ακαδημαϊκά ζητήματα της ελληνικής παιδείας. Η ίδρυση του απετέλεσε στρατηγική επιλογή της Πολιτείας, για αμιγώς ακαδημαϊκούς λόγους, από το 1919 και η τύχη του είναι παράλληλη με την νεώτερη ιστορία της Ελλάδας. Υπό άλλη διαδοχή ιστορικών γεγονότων, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου θα ήταν το δεύτερο αρχαιότερο Πανεπιστήμιο της Χώρας και δεν θα του επεφυλάσσετο, σήμερα, η έωλη δήθεν τεχνοκρατική-εκσυγχρονιστική συμπερίληψη στην απαξιωτική έννοια του ‘περιφερειακού ΑΕΙ’. Με άλλα λόγια, ενός ΑΕΙ, με υψηλό κόστος και άνευ ουσιαστικής συμμετοχής στην ακαδημαϊκή, πολιτιστική και οικονομική ανάπτυξη της χώρας, υπό συνθήκες διεθνούς ανταγωνισμού και καινοτομίας.

Κατηγορίες ζητημάτων-κωδικοποίηση

Όλα τα ζητήματα που παρατίθενται έχουν κοινοποιηθεί στο ΥΠΕΠΘ, από μακρού, είτε κατόπιν πρωτοβουλίας του Ιδρύματος είτε σε απάντηση ερωτημάτων, που το ίδιο το ΥΠΕΠΘ έθεσε. Τα ζητήματα κατηγοριοποιούνται σε 6 ομάδες, προς διευκόλυνση της ενημέρωσης της ηγεσίας του ΥΠΕΠΘ. Πρόκειται για:
ενημέρωση της Πολιτείας επί της πραγματικότητας και της στρατηγικής του Πανεπιστημίου Αιγαίου
θεσμικά και διοικητικά θέματα
θέματα χρηματοδότησης, προγραμματισμού και ανάπτυξης
ειδικές ρυθμίσεις περιφερειακότητας
πρόσθετες ακαδημαϊκές υποδομές
ειδικά θέματα γεωγραφικής ακαδημαϊκής επέκτασης

Τα ζητήματα που αναφέρονται είναι αυτοτελή του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Προφανώς, δεν συμπεριλαμβάνονται τα πολλαπλά ζητήματα που τίθενται από το σύνολο των ελληνικών Πανεπιστημίων και τα οποία χρήζουν ενιαίας οριζόντιας πολιτικής, όπως π.χ. η δυσλειτουργία του νομικού καθεστώτος για τα ΑΕΙ και την Έρευνα, οι διορισμοί εκλεγμένων μελών ΔΕΠ, οι προκηρύξεις θέσεων ΕΤΕΠ και ΕΕΔΙΠ, η χρηματοδότηση των βιβλιοθηκών, το μέλλον των συμβασιούχων, η δυνατότητα διοικητικής ή ακαδημαϊκής εξέλιξης των υπαλλήλων ΙΔΑΧ, κ.ο.κ.

Κατηγορία 1: ενημέρωση της Πολιτείας επί της πραγματικότητας και της στρατηγικής του Πανεπιστημίου Αιγαίου

Πρόσκληση του Πανεπιστημίου Αιγαίου στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής των Ελλήνων.
Διασφάλιση της επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου με την ηγεσία του ΥΠΕΠΘ.

Η Πολιτεία χαράσσει πολιτικές για το Πανεπιστήμιο Αιγαίου χωρίς να γνωρίζει αυθεντικώς την ταυτότητα, τις ιδιαιτερότητες και την εν όλω συνεισφορά του στο γίγνεσθαι της Χώρας. Είναι πρωτεύουσα ανάγκη να διασφαλισθεί ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται με επίγνωση του διακυβεύματος, ώστε να καταστούν κοινωνικώς και ακαδημαϊκώς αξιολογήσιμες οι όποιες πολιτικές αποφάσεις.

Κατηγορία 2: θεσμικά και διοικητικά θέματα


Ίδρυση οργανικών θέσεων μελών ΔΕΠ [εκκρεμεί από το 2004]
Έγκαιρη και επαρκής διάθεση πιστώσεων Διδασκόντων ΠΔ 407/80 [πάγιο ζήτημα, σε συνάρτηση με το ανωτέρω 1]
Προώθηση του ΠΔ του Τμήματος Οικονομίας και Διοίκησης Τουρισμού [εκκρεμεί από τον Ιούλιο 2008, εκτίθεται ηθικά το ΥΠΕΠΘ λόγω αρνητικής διακριτικής μεταχείρισης έναντι άλλων τμημάτων της εκλογικής περιφέρειας υπουργού της Κυβέρνησης]
Προώθηση του ΠΔ της μετονομασίας του Τμήματος Πολιτισμικής Πληροφορικής [υπό εκκρεμότητα]
Ιδρύσεις Τμημάτων και ΕΠΙ, σε υπάρχουσες Πανεπιστημιακές Σχολές
Ίδρυση Πολυτεχνικής Σχολής και μετονομασία Τμημάτων [εκκρεμεί από διετίας, παρά τη σύμφωνη γνώμη Πολυτεχνείων και ΤΕΕ].

Άπαντα τα ζητήματα αυτά είναι απολύτως τεκμηριωμένα, καλύπτονται από αποφάσεις του ΣΑΠΕ ή επιστημονικών συλλόγων, είναι απολύτως αναγκαία στην αύξηση του κύρους του Ιδρύματος και των αποφοίτων του και προσκρούουν είτε στη γραφειοκρατία του ΥΠΕΠΘ, είτε σε προσωπικές αντιλήψεις στελεχών του, είτε σε απίστευτες θέσεις λογιστών του ΥΠΟΙΟ, είτε σε τοπικισμούς και συντεχνιακές λογικές. Η μη-προώθηση τους αποτελεί προσβολή προς το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και υποτίμηση του ρόλου και της αξίας του.

Κατηγορία 3: θέματα χρηματοδότησης, προγραμματισμού και στελέχωσης

ΟΤΕ [αίτημα έκτακτης επιχορήγησης προς αποπληρωμή παλαιών δαπανών]
ΕΣΠΑ Βορείου Αιγαίου [αύξηση κονδυλίων υποδομών και έρευνας και αποκλειστική διάθεση πιστώσεων στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου]
Τεχνική Υπηρεσία [στελέχωση με μηχανικούς ελλειπουσών ειδικοτήτων]
Νομική Υπηρεσία [στελέχωση με δικηγόρους]
Επιτάχυνση διαδικασιών ΑΣΕΠ και μετατάξεων [στελέχωση διοικητικών υπηρεσιών ανά νησί]
Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων [αύξηση και κανονική χρηματορροή εθνικών πόρων]
Τακτικός Προϋπολογισμός [σημαντική αύξηση προϋπολογισμού λειτουργικών δαπανών]

Η παθογένεια της υποχρηματοδότησης εκφράζεται από τρία συμπτώματα: ανεπάρκεια πόρων, κακός χρονισμός της χρηματορροής και αθέτηση δεσμεύσεων του ΥΠΕΠΘ.

Τα κονδύλια που κατανέμει το Κράτος στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου δεν ‘πιάνουν τόπο’, απλώς διαιωνίζουν ακατάλληλες συνθήκες ακαδημαϊκής λειτουργίας, υπονομεύοντας τις κατά τ’ άλλα υψηλές προοπτικές του. Το Πανεπιστήμιο Αιγαίου δαπανά το 50% του προϋπολογισμού του σε ενοίκια ακαταλλήλων κτιρίων και με τις λοιπές ανελαστικές δαπάνες το ποσοστό αυτό εγγίζει το 85%, οδηγώντας τις καθαυτό δαπάνες για την εκπαίδευση των φοιτητών σε μηδενικά επίπεδα. Τα Τμήματα λειτουργούν, κυρίως, μέσα από κονδύλια έρευνας που φέρουν οι διδάσκοντες σ’ αυτά.

Ο χρονισμός της χρηματορροής, κυρίως του ΠΔΕ, είναι απαράδεκτος: όταν ο προϋπολογισμός ανακοινώνεται το καλοκαίρι κάθε έτους, η απορρόφηση ακόμα και των περιορισμένων κονδυλίων καθίσταται ανέφικτη. Η περίπτωση της επισκευής του κτιρίου στη Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών στη Ρόδο, όπου ώριμο μελετητικώς έργο, εντεταγμένο στον τετραετή προγραμματισμό 2005-8, απεντάχθηκε επειδή ζητήθηκε η δημοπράτηση του το 2007 (!) και θα επανενταχθεί στον επόμενο τετραετή είναι κραυγαλέα. Εν τω μεταξύ το Πανεπιστήμιο πληρώνει το 1/10 του τακτικού προϋπολογισμού του για την ενοικίαση ξενοδοχείου, όπου υποτίθεται ότι λαμβάνουν χώρα οι ελάχιστες ανεκτές λειτουργίες της Σχολής…

Η περίπτωση των οφειλών στον ΟΤΕ αποτελεί κλασσικό παράδειγμα επιπλοκών στην εκτέλεση και τον προγραμματισμό του τακτικού προϋπολογισμού από την αθέτηση των δεσμεύσεων του ΥΠΕΠΘ. Παρά τις δημόσιες δεσμεύσεις του κ. Υπουργού ΠΕΠΘ, από το 2003 και έκτοτε και παρά τη σαφή τοποθέτηση του κ. Στυλιανίδη, ενώπιον της Συνόδου Πρυτάνεων, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου εκλήθη από το ΥΠΕΠΘ να καταβάλει στον ΟΤΕ 3.000.000€ για δαπάνες υποδομών τηλεπικοινωνιών του Β’ΚΠΣ. Το ποσό αυτό καθιστά προβληματική πλέον τη λειτουργία του Ιδρύματος

Η υποστελέχωση του Πανεπιστημίου, ιδιαίτερα δε σε ειδικότητες αιχμής, όπως οι μηχανικοί και οι νομικοί, επιδεινώνει περαιτέρω την επιχειρησιακή απόδοση του Ιδρύματος, σε όλα τα επίπεδα και όλες τις χρονικές κλίμακες. Το ολιγομελές διοικητικό προσωπικό, άνισα κατανεμημένο μεταξύ νησιών, υπερβάλλει εαυτό, πλην όμως έχει εγγίξει τα όρια της αποστροφής προς το έργο, λόγω της υπέρμετρης πίεσης. Εν τω μεταξύ, οι μετατάξεις από άλλες υπηρεσίες εκκρεμούν συστηματικά, το δε ΑΣΕΠ συσκέπτεται, επί μήνες, για το εάν υπάλληλοι του Πανεπιστημίου Αιγαίου μπορούν να εργάζονται σε άλλο νησί πλην της Μυτιλήνης, όπου η έδρα του Ιδρύματος!

Κατηγορία 4: ειδικές ρυθμίσεις περιφερειακότητας

Πρόγραμμα: Ακαδημαϊκές Κοινότητες στο Αιγαίο
2. Ειδικό Νομικό Πλαίσιο έργων Πανεπιστημίου Αιγαίου.


Η Σύγκλητος έχει υιοθετήσει ένα πλέγμα δράσεων και ενεργειών, το οποίο σε βάθος χρόνου θα αυξήσει την ελκυστικότητα του Πανεπιστημίου Αιγαίου προς το στελεχιακό δυναμικό, τους φοιτητές και εταίρους του Ιδρύματος. Ιδιαίτερη έμφαση αποδίδεται στη μισθολογική υποστήριξη του προσωπικού, καθότι είναι οι μόνοι δημόσιοι υπάλληλοι που δεν λαμβάνουν ούτε το επίδομα παραμεθορίου.

Το Πανεπιστήμιο Αιγαίου θεωρεί ως θεσμική προτεραιότητα την υιοθέτηση Ειδικού Ρυθμιστικού Πλαισίου για τα έργα υποδομών του, λόγω του εκτάκτου και επείγοντος χαρακτήρα τους, πλαισίου ανάλογου και υπαρκτού με αυτό των Ολυμπιακών Έργων.

Κατηγορία 5: πρόσθετες ακαδημαϊκές υποδομές

Ινστιτούτο Προηγμένης Θεωρητικής Έρευνας ‘Κ.Καραθεοδωρή’, Σάμος.
Ωκεανογραφικός Σταθμός, Λέσβος.
Ινστιτούτο Ναυτιλιακών Μελετών ‘Κ.Μ. Λώ’, Χίος.
Κέντρο Ερευνών και Σπουδών Ανατολικής Μεσογείου, Ρόδος.

Το Πανεπιστήμιο Αιγαίου θεωρεί στρατηγικής σημασίας την ανάπτυξη πρόσθετων ακαδημαϊκών δομών σε συνεργασία με κοινωνικούς εταίρους ή άλλα Πανεπιστήμια. Είναι σημαντικό να δοθεί στις δομές αυτές νομική μορφή, ικανή να τις καθιστά δικαιούχους χρηματοδοτήσεων από τα εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους.

Κατηγορία 6: ειδικά θέματα γεωγραφικής ακαδημαϊκής επέκτασης

1. Ανάπτυξη της Πανεπιστημιακής Μονάδας Λήμνου
2. Ίδρυση Σχολής Επιστημών Υγείας στα Δωδεκάνησα

Η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Αιγαίου, από το 1998, και το Υπουργικό Συμβούλιο, από το 2002, έχουν ενεργοποιήσει διαδικασίες γεωγραφικής επέκτασης του Ιδρύματος στις νήσους Λήμνο και Κώ. Το ΠΔ για την ίδρυση της Σχολής Τροφίμων και Διατροφής υπογράφηκε το 2007, ενώ ακολουθούμε συστηματικές ακαδημαϊκές διαδικασίες για το σχεδιασμό της Σχολής Επιστημών Υγείας, στην Κώ.

Το Τμήμα της Λήμνου εντάχθηκε στο μηχανογραφικό δελτίο των επερχομένων εισαγωγικών εξετάσεων, ώστε να υποδεχθεί τους πρώτους φοιτητές το Σεπτέμβριο του 2009. Επισημαίνω με έμφαση ότι πρέπει να δοθεί σαφέστατη οδηγία προς τις Υπηρεσίες του ΥΠΕΠΘ και των συναρμοδίων Υπουργείων για ταχεία και ειδική διαδικασία διορισμών προσωπικού, εγκρίσεως κονδυλίων και δημοπρατήσεως έργων εξοπλισμού και υποδομών.
Καθηγητής Ανδρέας Ι. Τρούμπης
Πρύτανης

Δεν υπάρχουν σχόλια: