Εκτενές αφιέρωμα στο θέμα της χρηματοδότησης των ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών και τη λήξη των συμβάσεων των εργαζόμενων σε αυτές έκανε την Κυριακή 26/10/2008 η εφημερίδα "Αυγή" στο ένθετό της "Παιδεία και Κοινωνία".
Αναλυτικά παραθέτουμε τα κυριώτερα, το εισαγωγικό άρθρο της δημοσιογράφου Ναυσικάς Τσιμά, τη συνέντευξη της διευθύντριας της Βιβλιοθήκης του Παντείου Ντίνας Κακκάλη, το άρθρο του συμβασιούχου βιβλιοθηκονόμου Γιώργου Κατσαμάκη και το κείμενο "Ξέρεις από ΕΣΠΑ" που δημόσιεύθηκε σε πολλά ελληνικά blog για λογαριασμό του Συλλόγου μας.
Θέλουμε να ευχαριστήσουμε τη δημοσιογράφο Ναυσικά Τσουμή για τα αντανακλαστικά της σχετικά με τη σοβαρότητα του προβλήματος των ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών και την εφημερίδα "Αυγή" για τη συνεχή έμπρακτη υποστήριξη του ζητήματος των συμβασιούχων και της μη χρηματοδότησης των βιβλιοθηκών
Κινδυνεύουν οι Βιβλιοθήκες στα Πανεπιστήμια
Οι βιβλιοθήκες των ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας βρίσκονται ενώπιον δυσάρεστων εξελίξεων. Μέχρι τώρα, υποβοηθούμενες για χρόνια ως επί το πλείστον από ευρωπαϊκούς πόρους, είχαν καταφέρει όχι απλώς να ορθοποδήσουν αλλά να επιδείξουν μία αξιόλογη δραστηριότητα. Τώρα κινδυνεύουν. Μετά τη λήξη ορισμένων ευρωπαϊκών προγραμμάτων εύλογα θα περίμενε κανείς ότι η κυβέρνηση θα αναλάμβανε την ευθύνη να καλύψει το κόστος από τον τακτικό προϋπολογισμό για να συνεχισθεί και να αναπτυχθεί ακόμη περισσότερο ένα κρίσιμο έργο για την παραγωγή γνώσης στην Ελλάδα. Μέχρι τώρα δεν υπάρχει καμία επίσημη δέσμευση και οι βιβλιοθήκες αφήνονται στην τύχη τους.
Παράλληλα, σε δύο μήνες από τώρα, οι 380 συμβασιούχοι εργαζόμενοι σε αυτές απειλούνται να μείνουν άνεργοι. Οι περισσότεροι είναι νέοι ηλικίας 30 και κάτι, με αξιόλογα τυπικά προσόντα, όπως τα πτυχία και κυρίως με ουσιαστικά προσόντα, που είναι η πολύχρονη ενασχόληση με το αντικείμενο. Παρά τις κινητοποιήσεις του συλλόγου τους, παρά το γεγονός ότι το ζήτημα των βιβλιοθηκών έχει συγκεντρώσει πλήθος αντιδράσεων, οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι άγονται και φέρονται από τον Άννα στον Καϊάφα, δίχως σαφή, επίσημη απάντηση. Μαζί με αυτούς, άγεται και φέρεται εν τέλει, το ίδιο το μέλλον του τόπου. Πέρα από τις Βιβλιοθήκες που κινδυνεύουν να κλείσουν και τυπικά, επειδή στελεχώνονται αποκλειστικά από τέτοιου είδους συμβασιούχους, ακόμη και όσες απομείνουν, δεν θα μπορούν να προσφέρουν ουσιαστικές υπηρεσίες λόγω περιορισμένων δυνατοτήτων.
Για όλα αυτά συζητήσαμε με την κ. Ντίνα Κακάλη, Προϊστάμενη Διεύθυνσης στη Βιβλιοθήκη του Παντείου Πανεπιστημίου, που γνωρίζει το πρόβλημα «από μέσα» και σε βάθος.
N.T.
Mας λέει η κ. Ντίνα Κακάλη (Προϊσταμένη Διεύθυνσης στη Βιβλιοθήκη του Παντείου Πανεπιστημίου)
- Θα μπορούσατε να μας πείτε πως έχει δημιουργηθεί το ζήτημα με τις βιβλιοθήκες;
- Το «πρόβλημα των βιβλιοθηκών», για να ονοματίσουμε με κάποιο τρόπο το ζήτημα, είναι πολυδιάστατο και, επιτρέψτε μου την έκφραση, περίεργο, καθώς ορισμένα του σημεία δεν ερμηνεύονται με απόλυτη διαφάνεια. Αυτό που ποτέ δε λύθηκε, φέρνοντας ως συνέπεια πληθώρα άλλων προβλημάτων, όπως π.χ. το τωρινό, είναι το ζήτημα της οργανωτικής τους δομής: να μπορούν δηλαδή, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας να προχωρήσουν στη σύσταση Οργανισμών των Βιβλιοθηκών, σαφώς δομημένων ως προς τη διεύθυνση και τα τμήματά τους, τις θέσεις που απαιτούνται για να λειτουργήσουν κλπ. Ως προς αυτή την κατεύθυνση, ένα μέρος της ευθύνης βαραίνει τα ίδια τα Ιδρύματα. Από την άλλη ωστόσο, ακόμη και όταν τα Ιδρύματα προσπάθησαν να βρουν μία λύση καταθέτοντας συγκεκριμένα σχέδια, αυτά γύρισαν πίσω -περίοδος 1998 έως το 2000- με την απάντηση ότι «περιμένουμε το προεδρικό διάταγμα για τις βιβλιοθήκες». Ποτέ δε βγήκε τέτοιου είδους διάταγμα και ως προς αυτό μόνο εικασίες μπορεί να κάνει κανείς: ίσως διάφορες δυνάμεις του Υπουργείου δεν το επέτρεψαν γιατί ήθελαν τις βιβλιοθήκες να λειτουργούν με μία άλλη μορφή, ή υπό άλλο φορέα... μόνο υποθέσεις κάνω, όπως καθένας θα μπορούσε να φανταστεί διάφορες αιτίες, αλλά ειλικρινά δε γνωρίζω, ούτε μπορώ να πω κάτι επίσημα.
Το σημαντικότερο εδώ είναι ότι, καθώς δεν υφίσταται σαφής δομή αυτού του είδους, στην πράξη μία βιβλιοθήκη παρεμποδίζεται στην πρόσληψη μόνιμου προσωπικού προκειμένου να λειτουργήσει. Το ισχύον καθεστώς μας αναγκάζει δυστυχώς, όποτε δίνεται η ευκαιρία, να καταφύγουμε σε σχέσεις εργασίας, για τις οποίες δεν είμαστε διόλου περήφανοι, προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι πάγιες ανάγκες του χώρου. Έτσι λοιπόν, όπως την περίοδο 2000-2006 όμοια και την περίοδο αυτή, οι βιβλιοθήκες προσδοκούσαν ότι θα συνεχιστεί η χρηματοδότηση για να έχουν προσωπικό, έστω και με τέτοιου είδους συμβάσεις έργων, προκειμένου να εξασφαλίσουν τη συνέχιση της λειτουργίας τους -επαναλαμβάνω όμως, δίχως βέβαια αυτό να αποτελεί την καλύτερη λύση.
- Χρησιμοποιήσατε το ρήμα «προσδοκούσαν». Επρόκειτο για μία ελπίδα μόνο των ανθρώπων του χώρου, ή υπήρχαν βάσιμα στοιχεία που υποδείκνυαν ότι βάσει της λογικής, όντως θα κινηθούν τα πράγματα προς την κατεύθυνση της χρηματοδότησης;
Θα σας περιγράψω τι συνέβη σε γενικές γραμμές και βγάλτε το δικό σας συμπέρασμα. Πριν από ένα χρόνο περίπου κληθήκαμε από το Σύνδεσμο Ελληνικών Βιβλιοθηκών να γράψουμε ορισμένα άρθρα, προτάσεις κλπ., σχετικά με το τι πρέπει να συνεχιστεί από τα έργα μας, ποιες καινοτόμες δράσεις πρέπει να περιλάβουμε κοκ. Πράγματι, εμείς κάναμε τέτοιου είδους εισηγήσεις για τα ανωτέρω ζητήματα και μπορώ να σας πω ότι οι Βιβλιοθήκες της χώρας ήταν από τους λιγοστούς φορείς που έδωσαν ένα σχέδιο ενιαίας μορφής, δηλαδή, όχι τι προτείνει το κάθε Πανεπιστήμιο ξεχωριστά, αλλά ένα κοινό πλάνο με στόχο την εύρυθμη λειτουργία των Βιβλιοθηκών. Όλο αυτό το υλικό εστάλη στο Υπουργείο. Εσείς τι θα υποθέτατε;
- Προφανώς ότι το Υπουργείο προτίθεται να αναλάβει δράση, λαμβάνοντας υπ΄ όψη όλα αυτά τα σχέδια, ειδεμή δε θα ζητούσε να του παραδοθεί κάτι τέτοιο.
Φανταστείτε λοιπόν την έκπληξή μας. Τα χρήματα που δίνονται από το ΕΚΤ (Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Ταμείο) αφορούν τη λεγομένη «ανάπτυξη και παροχή υπηρεσιών» και θα σας εξηγήσω τι εννοώ, ώστε να δείτε πώς επανερχόμαστε στο πρόβλημα περί προσωπικού, που είναι και το σπουδαιότερο.
Οι βιβλιοθήκες τα προηγούμενα χρόνια χρηματοδοτήθηκαν -εκτός από τον τακτικό προϋπολογισμό των ιδρυμάτων- από τα κοινοτικά κονδύλια διαφόρων προγραμμάτων: κύρια από το ΕΤΠΑ (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης) και το ΕΚΤ. Από το πρώτο προέρχονταν οι δαπάνες για κτιριακό και εξοπλισμό ενώ από το δεύτερο, ο εμπλουτισμός με υλικό (βιβλία, περιοδικά και βάσεις δεδομένων) όπως επίσης η ανάπτυξη και παροχή υπηρεσιών. Όταν άρχισαν να παρέχονται χρήματα μέσω των διαφόρων φάσεων του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, η προτεραιότητα κάθε Βιβλιοθήκης ήταν να χτιστεί το κτήριο και να αγοραστεί ο εξοπλισμός. Δηλαδή τότε χτίστηκαν πολλές βιβλιοθήκες εξαρχής. Παράλληλα, η κάθε βιβλιοθήκη ανάλογα με το στάδιο που είχε ξεκινήσει και το στάδιο που βρισκόταν, κατέθετε σχέδιο για τις αντίστοιχες ανάγκες της, εξοπλισμό, προσωπικό κοκ.
Από εκεί και πέρα, μπορεί να πει κάποιος ότι υφίσταται η δυνατότητα να συνεχιστεί η παροχή του εξοπλισμού καθεαυτού, μέσω διεκδίκησής του από τον κρατικό προϋπολογισμό. Μπορούμε επίσης να εξασφαλίζουμε τα περιοδικά και τα βιβλία. Δεν ξέρω το ακριβές ποσό που θα μπορούσε να πάρει η κάθε βιβλιοθήκη ή τι αυξήσεις μπορεί να έχει αυτό το κονδύλι, αλλά σε μία πρώτη φάση καλύπτονται. Όλα λοιπόν όσα αφορούν το άψυχο υλικό -μη λαμβάνοντας υπόψη την κρίση, καθώς πολλά πράγματα που έχουν υποτίθεται εξασφαλιστεί, το κράτος τα παίρνει πίσω- ας πούμε ότι αυτή τη στιγμή μπορούμε να συνεχίσουμε να τα κάνουμε. Αγχωνόμαστε βέβαια κάθε φορά μήπως π.χ. κάποιος πάρεδρος δεν εγκρίνει την πληρωμή των συνδρομών λόγου χάρη, αλλά ας πούμε για να διευκολύνουμε τη συζήτηση, ότι καλύπτονται.
- Και το έμψυχο υλικό, το προσωπικό;
Οι υπηρεσίες όμως, οι διάμεσοι για την παροχή όλου αυτού του υλικού στους πιθανούς χρήστες, δεν εξασφαλίζονται από άποψη κρατικών παροχών, καθώς είναι ένα έξοδο που από τη μια δεν το εντάσσουν στον κρατικό προϋπολογισμό και από την άλλη τα Πανεπιστήμια δε μπορούν να πληρώνουν ʽέκτακτοʼ κατά κάποιο τρόπο προσωπικό. Η ευελιξία που μας έδιναν οι κοινοτικοί πόροι ήταν ακριβώς στην πρόσληψη και απασχόληση αυτών των ανθρώπων, των οποίων η παρουσία και η προσφορά είναι ανεκτίμητη, με δεδομένο βέβαια ότι παρέμενε το πρόβλημα της ελλιπούς ύπαρξης μόνιμου προσωπικού.
- Δηλαδή χωρίς τα κοινοτικά προγράμματα να εξασφαλίζουν την τακτική μισθοδοσία των ανθρώπων αυτών, δεν διασφαλίζεται το ανθρώπινο δυναμικό το οποίο, να το πω σχηματικά, μεσολαβεί μεταξύ του ανθρώπου ο οποίος μπαίνει σε μία βιβλιοθήκη και του βιβλίου που βρίσκεται στο ράφι;
Ακριβώς! Δεν υπάρχει τακτικό κονδύλι στον κρατικό προϋπολογισμό για αυτά τα πράγματα και απλώς, μη μπορώντας να κάνουμε διαφορετικά, βολευόμασταν με αυτή την κατάσταση. Γιατί όπως σας είπα οι άνθρωποι αυτοί καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες της κάθε βιβλιοθήκης, κιʼ όχι απλώς ένα κομμάτι έργου, που ήταν εξαρχής το πρόσχημα για να απασχοληθούν. Το μόνο που δε ʽβολεύτηκεʼ, και γίνεται τώρα αντιληπτό από τον πολύ κόσμο, είναι το ίδιο το μέλλον των βιβλιοθηκών.
- Ποια είναι τα προβλήματα που δημιουργούνται στη λειτουργία και το έργο των βιβλιοθηκών;
Εμείς έχουμε προσλάβει 9 άτομα αυτή τη στιγμή και κάποιοι από αυτούς εργάζονται ήδη πέντε χρόνια. Στα συνολικά 25 άτομα που εργάζονται στη βιβλιοθήκη μας, μιλάμε για το 1/3. Αυτό μεταφράζεται ως κατάργηση του 1/3 τουλάχιστον των υπηρεσιών που παρέχουμε. Όσοι απομείνουν να δουλέψουν, έχουν να εξυπηρετήσουν 13.500 ενεργούς χρήστες της βιβλιοθήκης, εν δυνάμει 18.000 που είναι οι συνολικά εγγεγραμμένοι στο Πάντειο και στα νούμερα αυτά δεν τολμούμε να προσθέσουμε όσους έχουν τελειώσει. Φανταστείτε τι έχει να γίνει. Εδώ τώρα, ίσα-ίσα που προλαβαίνουμε να επανατοποθετούμε τα βιβλία στα ράφια...
Ακόμη και το μόνιμο προσωπικό που έχουμε εδώ κιʼ αυτό δεν ήταν εξαρχής έτσι. Ξεκινήσαμε να δουλεύουμε όπως τα παιδιά αυτά, την εποχή που εδώ υπήρχαν μόνο κλειστά ράφια. Εμείς είχαμε την τύχη να βγει ένας σχετικός Νόμος όπου και έγιναν οι συμβάσεις μας αορίστου χρόνου ή μόνιμες. Δεν συμβαίνει δυστυχώς το ίδιο με τη δική τους περίπτωση και αγωνιούμε κάθε φορά με τα έργα. Ευχή μας είναι να άνοιγαν κάποιες θέσεις στις βιβλιοθήκες, να αλλάξουν επιτέλους τα οργανογράμματα των βιβλιοθηκών.
Οι συμβασιούχοι αυτοί πρέπει να έχουν την αμέριστη συμπαράσταση όλων μας και στο δικό μας Πανεπιστήμιο, από όσο γνωρίζω, την έχουν. Δεν είναι ότι ανησυχούν απλώς οι άνθρωποι της επιστημονικής ή όποιας άλλης κοινότητας, μη χάσουν τα περιοδικά τους επί παραδείγματι. Γνωρίζουν ότι μόνο έτσι μπορούμε να προχωρήσουμε. Διαφορετικά, τι να φτιάξουμε και τι να προσφέρουμε στους χρήστες των βιβλιοθηκών; Κάνουμε σήμερα ένα καλό και αύριο το παίρνουμε πίσω; Δεν έχει νόημα.
Δεν πρέπει να στηριζόμαστε μόνο στις ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις
- Πως νομίζετε ότι πρέπει να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα;
Προσωπική, ταπεινή άποψη είναι ότι σε τέτοια θέματα, δεν πρέπει να στηριζόμαστε σε ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις. Η χρηματοδότηση σου δίνει τη δυνατότητα να ξεκινήσεις ένα σχέδιο, μία καινοτομία. Αν εκμεταλλευτείς την περίσταση και φτιάξεις στην πράξη κάτι που βλέπεις ότι αποδίδει, πρέπει μετά να γίνεται θέμα της δικής σου εσωτερικής πολιτικής. Με άλλα λόγια, παύει να είναι κάτι το ʽνέοʼ και έχει εξελιχθεί σε ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο που εσύ, σαν κράτος οφείλεις να υποστηρίξεις τη λειτουργία του. Οι Βιβλιοθήκες κέρδισαν αυτό το στοίχημα, αλλά η ισχύουσα κατάσταση είναι μία δίνη που στο τέλος θα καταπιεί τα πάντα, αν δε μπει μία τάξη. Τάξη σημαίνει σαφή οργάνωση των βιβλιοθηκών και κατʼ επέκταση σταθερό περιβάλλον εργασίας. Σημαίνει ακόμη μέριμνα και σταθερή χρηματοδότηση από τον τακτικό προϋπολογισμό σε ότι αποτελεί αδιαμφισβήτητη ανάγκη, όπως είναι το προσωπικό. Είναι ακριβώς αυτές οι σταθερές συνθήκες, που θα δώσουν ένα αντίστοιχα σταθερό αποτέλεσμα, πάνω στο οποίο μπορούμε να χτίσουμε πράγματα. Εφόσον φυσικά μας ενδιαφέρει ως κράτος η οποιαδήποτε επένδυση στον τομέα της Παιδείας του τόπου μας.
- Οι άνθρωποι αυτοί, εκτός των άλλων, συμμετείχαν και στην διαδικασία ψηφιοποίησης;
Θα σας εξηγήσω τι συμβαίνει με τη διαδικασία ψηφιοποίησης και τι ισχύει, είτε πρόκειται για σύγχρονα κείμενα όπως π.χ. οι διατριβές, είτε για ιστορικής αξίας τεκμήρια, ένα δηλαδή πολύ μεγάλο κομμάτι ανεκτίμητης αξίας του πολιτιστικού μας πλούτου ευρισκόμενο αυτή τη στιγμή στις βιβλιοθήκες μας.
Από τη στιγμή που η ψηφιοποίηση αποφασιστεί και χρηματοδοτηθεί, μπορείς ως φορέας να κάνεις δύο πράγματα: να αναθέσεις το έργο σε μία εταιρία μέσω διαγωνισμού ή, να χρησιμοποιήσεις το δυναμικό που διαθέτεις, προστρέχοντας ίσως ή όχι, για ένα τμήμα μόνο του έργου σε εταιρία.
Μία εταιρεία μπορεί πράγματι να αναλάβει ένα έργο, να το φέρει εις πέρας εντός προθεσμιών και το αποτέλεσμα ίσως να είναι αξιοπρεπές. Τίθεται εδώ το εξής ερώτημα: πώς μπορεί να ελεγχθεί η ορθότητα του αποτελέσματος αυτού; Είσαι σίγουρος δηλαδή, ότι αυτός που έχει πάρει το υλικό, δεν έχει κάνει κάποιο λάθος; Εσύ όταν το δεις το λάθος είναι δικό σου και σου δίνεται η δυνατότητα να το διορθώσεις. Μιλώ εδώ, για μία τελείως διαφορετική αντιμετώπιση της δουλειάς που έχεις να κάνεις, η οποία περιλαμβάνει μία αγωνία για υψηλή ποιότητα του προσφερόμενου αποτελέσματος σε κάθε του πτυχή. Εντάξει, κάποιοι θέλουν να γίνεται πολύ γρήγορα μία δουλειά, οπότε δε έχουν τέτοιου είδους στάνταρτ: λένε ʽεγώ αυτά θέλω, θα το δώσω σε μία εταιρία, θα ξεμπερδέψω, δε θα απασχολώ προσωπικόʼ κλπ. Υπάρχουν τα υπέρ και τα κατά.
Από την άλλη γιατί να μην αξιοποιήσεις τους καθʼ όλα, από άποψη σπουδών, ικανούς ανθρώπους που ήδη έχεις; Η επιλογή αυτή προσφέρει απείρως περισσότερα πλεονεκτήματα. Καταρχάς το δικό σου δυναμικό έχει τη δυνατότητα να ελέγξει άμεσα την εργασία που πρόκειται να πραγματοποιηθεί και να διορθώνει λάθη ανά πάσα στιγμή. Έπειτα έχεις μία ομάδα εκπαιδευμένη, η οποία μέσα από την πρακτική διαδικασία έχει προάγει τις δεξιότητες και τις γνώσεις της στο βέλτιστο και κατά συνέπεια είναι ανά πάσα στιγμή διαθέσιμη να εξελίξει και άλλα έργα προς την ίδια κατεύθυνση. Όλα δε τα παραπάνω πραγματοποιούνται με ελάχιστο κόστος.
- Μπορείτε να μου δώσετε κάποιο παράδειγμα;
Επιτρέψτε μου να σας εκθέσω εν συντομία αυτό που συνέβη σχετικά με την ψηφιοποίηση στη δική μας βιβλιοθήκη. Θέλαμε εδώ να φτιάξουμε ένα ψηφιακό αποθετήριο, τον Πάνδημο. Χρειαζόμασταν δύο επιπλέον άτομα, ένα με γνώσεις πληροφορικής και μία βιβλιοθηκονόμο, που όντως προσελήφθησαν ως ʽέκτακτοʼ προσωπικό και συνεργάστηκαν με όποιο άλλο δυναμικό είχαμε εδώ. Σας λέω με βεβαιότητα ότι, πέρα από το γεγονός ότι στήσανε αυτή την ψηφιακή βιβλιοθήκη σχετικά γρήγορα, δούλεψαν για πολύ περισσότερα πράγματα στο χώρο μας. Μα και η ψηφιακή μας βιβλιοθήκη δε σταμάτησε στο σημείο που είχε φτάσει: καλύψαμε στην αρχή τις μεταπτυχιακές εργασίες και τις διατριβές.
Αφού αυτή η διαδικασία απέκτησε ενός είδους τακτικότητα και έγινε γνωστή στο Πανεπιστήμιο, αρχίσαμε να ψηφιοποιούμε και ελληνικά περιοδικά, όπως π.χ. την Ουτοπία ή τα Σύγχρονα Θέματα. Θα μπορούσαμε λέγοντας τα περιοδικά αυτά να τα δώσουμε σε μία εταιρία. Αφενός δεν υπήρχε λόγος γιατί το προσωπικό εδώ, είχε ήδη την απαραίτητη τεχνογνωσία. Αφετέρου είχαμε τη δυνατότητα να παντρέψουμε το μεράκι δύο χώρων με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Περιοδικά όπως αυτά που ανέφερα μόνο στο οικονομικό όφελος δεν αποσκοπούν. Επιβιώνουν αποκλειστικά από την αγάπη των ανθρώπων-επιστημόνων που τα δημιούργησαν για τη γνώση. Αυτή τη γνώση επιζητούν να την κοινοποιήσουν, να τη μοιραστούν με άλλους ανθρώπους, παρόμοιων ερευνητικών ανησυχιών. Εμείς από την άλλη επιθυμούμε ο κάθε χρήστης να έχει άμεση πρόσβαση στο υλικό της βιβλιοθήκης, ώστε να διευκολυνθεί στη μελέτη του και όχι να κάθεται να ψάχνει το κάθε ράφι για το τάδε ή δείνα άρθρο, που μπορεί και να μην το βρει ποτέ.
Έτσι τα συνδυάσαμε: μεταξύ αυτών που προσφέρουν τη γνώση και αυτών που την επιζητούν, μεσολαβούμε εμείς που θέλουμε να είναι η αλληλεπίδραση αυτή εφικτή και, μέσω της τεχνολογίας των ηλεκτρονικών υπολογιστών, απεριόριστα ανεμπόδιστη. Αν πηγαίναμε σε μία εταιρία, το κόστος για την ψηφιοποίηση των περιοδικών αυτών θα ήταν μάλλον μεγάλο. Ποιο είναι το κόστος τώρα; Μηδενικό ή, αν το θέλετε, ισοδυναμεί με την πληρωμή δύο νέων ανθρώπων που βρήκαν δουλειά.
- Είναι αυτό το επίπεδο κατάρτισης που τους έχει κάνει πλέον αναντικατάστατους; Δεν θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς ʽας φύγουν αυτοί οι συμβασιούχοι και θα βρούμε λύση στο μέλλον παίρνοντας άλλους;
Θα σας απαντήσω πάλι με ένα δικό μας παράδειγμα. Έχουμε εδώ στη βιβλιοθήκη μας μία συνάδελφο με εξαιρετικές γνώσεις, η οποία εργάζεται κύρια στην επιλογή και καταλογογράφηση του οπτικοακουστικού μας υλικού. Εκτός από αυτό όμως, προσφέρει και την ακόλουθη υπηρεσία στη βιβλιοθήκη (και αφήνω στον καθένα να εκτιμήσει τη σπουδαιότητά της): είναι υπεύθυνη ανάπτυξης των υπηρεσιών για άτομα με προβλήματα μερικής ή ολικής όρασης. Αυτό δεν ήταν διόλου εύκολη υπόθεση. Η συνάδελφος πήγε καταρχάς σε σεμινάρια και έλαβε περαιτέρω εκπαίδευση. Ψάξαμε μαζί να εντοπίσουμε τα άτομα αυτά -περί τα 15 τον αριθμό υπολογίζεται ότι υπάρχουν στο Πανεπιστήμιό μας. Έχουμε φθάσει σε ένα σημείο που αφενός την εμπιστεύονται, αφετέρου γνωρίζει τις διαδικασίες για να τα διευκολύνει, είτε στέλνοντας στον Οίκο Τυφλών τα μαθήματά τους για να μετατραπούν σε ακουστικό υλικό, είτε να έρθει σε επαφή με τους εκδότες, ώστε να μας παραδίδουν το υλικό σε μορφή που να διαβάζεται από τα δικά μας μηχανήματα, ακόμα και να εκτυπώνει σε Braille τις σημειώσεις των μαθημάτων τους. Τα όσα διδάχτηκε από τα παιδιά αυτά και τα όσα είναι σε θέση να τους προσφέρει, αποτέλεσμα μίας διαρκούς προσπάθειας, όπως επίσης η αμοιβαία σχέση εμπιστοσύνης δεν αντικαθίστανται.
Αύριο είναι δυνατόν αυτό το άτομο να μην υπάρχει. Ποιος πιστεύετε ότι θα κάνει αυτή τη δουλειά, χωρίς να μείνει πίσω η δική του; Είναι μία υπηρεσία που κλείνει και πολύ δύσκολα θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί εκ νέου -πέρα από το γεγονός ότι είναι μάλλον αστείο να επιστρέφεις στην αφετηρία διαδρομών που έχεις ήδη διανύσει, για να τις περπατήσεις ξανά.
- Οι εργαζόμενοι αυτοί έφτιαξαν ένα Σύλλογο από όσο γνωρίζω που οδήγησε το θέμα στο Υπουργείο και από ότι άκουσα δόθηκαν κάποιες υποσχέσεις. Τι πιστεύετε ότι ισχύει από όλα αυτά;
Ναι, έφτιαξαν έναν εξαιρετικά δραστήριο Σύλλογο χάρη στις ενέργειες του οποίου κοινοποιήθηκε το πρόβλημα. Τους έχουν υποσχεθεί διαφόρων ειδών πράγματα. Ομιχλώδης κατάσταση: από τη μια υπόσχονται κάτι, από την άλλη το αναιρούν. Εφησυχάζουμε για λίγο καιρό και μέχρι να καταλάβεις ότι τίποτε δεν πρόκειται να γίνει, πολύτιμος χρόνος αποτελεί ήδη παρελθόν.
- Επίσημα δηλαδή, στην πράξη δεν υφίσταται κάποια γραπτή δέσμευση;
Στην πράξη δεν ισχύει τίποτε, εκτός από κάποιες τελευταίες υποσχέσεις που δόθηκαν μετά την πανελλαδική κινητοποίηση και την απήχηση της διαμαρτυρίας που έφθασε πέρα από τις βιβλιοθήκες και στα πανεπιστήμια. Ό,τι πιο επίσημο έχουμε είναι το τελευταίο έγγραφο από το Υπουργείο, το οποίο συμπληρώσαμε και στείλαμε πίσω για το ποιες είναι οι θέσεις που ζητάμε. Και σε αυτή την περίπτωση όμως γινόταν λόγος μόνο για τους εργαζόμενους στη Βιβλιοθήκη. Να συμπληρώσουμε εδώ ότι το ίδιο πρόβλημα έχουν και άλλοι εργαζόμενοι στα πανεπιστήμια που λήγουν τα έργα τους και κατʼ επέκταση οι συμβάσεις τους. Για όσους έχουν απομείνει, το Δεκέμβριο του 2008, εκπνέει κάθε δυνατότητα απασχόλησής τους.
Για να ολοκληρώσω, σε ό,τι αφορά το θέμα των συναδέλφων μου θέλω να πω το εξής: θεωρώ ότι εργάζονται υπό συνθήκες αντιεπαγγελματικές και ανεπίτρεπτες, ειδικά αν λάβουμε υπόψη τα όσα προσφέρουν. Μέσα από τις συμβάσεις αυτές, παρά το γεγονός ότι απασχολούνται χρόνια σε θέσεις αυξημένων ευθυνών και καλύπτουν πάγιες ανάγκες, στερούνται κάθε δικαιώματος που προβλέπει ο υπαλληλικός κώδικας. Δε μπορούν για παράδειγμα να γίνουν προϊστάμενοι, αν και έχουν όλα τα προσόντα. Είναι δυστυχώς αυτοί τα πρώτα τραγικά θύματα μίας ολέθριας πολιτικής χρόνων και αν δεν αλλάξει κάτι, τα χειρότερα έπονται.
Συνέντευξη στη Nαυσικά Tσιμά
Μόνο Σταύρο σε λένε, μόνο Σταύρο...
Ακαδημαϊκές Βιβλιοθήκες σε Μαρασμό & «Παράπλευρες Απώλειες»
Πριν από λίγους μήνες ο υπουργός Παιδείας ανακοίνωσε τη μη περαιτέρω χρηματοδότηση των ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών από ευρωπαϊκά προγράμματα. Και τώρα τι θα γίνουμε χωρίς «βαρβάρους»; Ξέχασε να ανακοινώσει την εύλογη ανάληψη της χρηματοδότησής τους από τον κρατικό προϋπολογισμό. Συνολικά 350 εργαζόμενοι στο τέλος του χρόνου θα μείνουν στην αγορά συναθροισμένοι... και άνεργοι. Αυτό βέβαια είναι μια παράπλευρη απώλεια. Η βασική απώλεια είναι ότι μετά τα εγκαίνια και τις παράτες και τα δελτία τύπου, οι ελληνικές κυβερνήσεις αφήνουν στην κακή τους τύχη τις βιβλιοθήκες, γκρεμίζουν ό,τι έγινε και ανακόπτουν τα σχέδια για το μέλλον. Η αγωνία για τους «ναούς της γνώσης» και την τύχη τους στη δεδομένη συγκυρία δεν είναι συντεχνιακός συνδικαλισμός. Είναι καημός και οργή για ό,τι εύκολα έγινε και εύκολα καταστρέφεται. Η κατάρρευση των βιβλιοθηκών δεν είναι απότοκος της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, αλλά θύμα μιας κακώς εννοούμενης οικονομικής πολιτικής συγκράτησης των δαπανών.
Η ανάπτυξη των βιβλιοθηκών τα τελευταία 15 χρόνια υπήρξε στην Ελλάδα εξαιρετικά σημαντική. Με γρήγορα αντανακλαστικά, φιλοδοξία και αυτοπεποίθηση εκσυγχρονίστηκαν σχεδόν πρωτοπορώντας, για τα ελληνικά δεδομένα των δημόσιων υπηρεσιών. Ως βασικοί πυλώνες αυτού του φαινομένου λειτούργησαν η εκπαίδευση των βιβλιοθηκονόμων, καθόλου τεχνοφοβική εξαρχής, και οι ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις, οι οποίες αποτέλεσαν το βασικό στήριγμα και τη βασική αδυναμία της αλλαγής που επιτεύχθηκε.
Η πολιτική βούληση για την ανάπτυξη των βιβλιοθηκών δεν είναι άδικο να θεωρηθεί ως συνεπακόλουθη της δυνατότητας που τα ευρωπαϊκά προγράμματα χρηματοδότησης έδωσαν στη βελτίωση της εκπαίδευσης. Δεν υπήρξε κεντρική επιλογή που επιτέλους βρήκε κάποια στιγμή τους πόρους για να επιτευχθεί. Τούτο σημαίνει πως τα χρόνια που πέρασαν με ξένη κυρίως χρηματοδότηση ασκήθηκε πολιτική βιβλιοθηκών, αναπτύχθηκαν δράσεις και υπηρεσίες που με τη σειρά τους καλλιέργησαν προσδοκίες και απαιτήσεις. Εγκαίνια εγκαινίων οργανώθηκαν σε σχολικές, δημόσιες, παιδικές, κινητές, νοσοκομειακές και ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες καλλιεργώντας αυτή την αισιοδοξία που όπως αναφέρθηκε εδράστηκε στο χώρο των βιβλιοθηκονόμων: τα πράγματα αλλάζουν, και αλλάζουν δυναμικά.
Η «εύκολη» χρηματοδότηση
Η αλλαγή στο τοπίο επήλθε σταδιακά τα τελευταία χρόνια, όταν εύλογα η Ευρωπαϊκή Ένωση απαίτησε να μετακυλιστούν τα κονδύλια στις καινοτόμες δράσεις και να αναλάβουν τα ίδια τα κράτη τα πάγια έξοδα των δράσεων που υλοποιήθηκαν. Οι σχολικές βιβλιοθήκες πάτησαν άδοξα φρένο, σταμάτησαν να δημιουργούνται καινούριες, το υλικό τους δεν εκσυγχρονίστηκε και το ειδικευμένο προσωπικό που τις έστησε και της λειτούργησε βρήκε ανοιχτή μονάχα την πόρτα της εξόδου. Το ίδιο λίγο ως πολύ έγινε με τις παιδικές (Κέντρο παιδικού και Εφηβικού Βιβλίου), τις νοσοκομειακές (συνάδελφοι σε αυτές καταγγέλλουν ότι πρόσβαση σε βάσεις δεδομένων έχουν οι νοσοκομειακοί γιατροί μέσω κωδικών που δίνονται με το αζημίωτο από τις φαρμακευτικές εταιρίες) και τις δημοτικές ή τις δημόσιες..
Η «εύκολη» χρηματοδότηση ενώ βελτίωσε τις υποδομές και «απασχόλησε» δεκάδες βιβλιοθηκονόμους, ακριβώς επειδή στηρίχθηκε στη χωρίς πολιτική βούληση και σχεδιασμό επίδειξη, δεν επέτρεψε όλα αυτά τα χρόνια να τεθούν επί τάπητος και να λυθούν μια σειρά από δομικά προβλήματα των βιβλιοθηκών. Η λήξη των χρηματοδοτήσεων βρήκε τις βιβλιοθήκες με περισσότερα προβλήματα, τα οποία ενισχύθηκαν από τις αυξημένες απαιτήσεις που ήρθαν ως απότοκο της ανάπτυξης.
Ατμομηχανή εξαρχής αυτής της ανάπτυξης των βιβλιοθηκών υπήρξαν οι ακαδημαϊκές. Από τις αρχικές αναδρομικές καταλογογραφήσεις σε ειδικά λογισμικά και καταλόγους στο διαδίκτυο περάσαμε στις υπηρεσίες για άτομα με μερική ή ολική τύφλωση και στη συνέχεια στα ιδρυματικά αποθετήρια και τη ψηφιοποίηση υλικού. Η αδιάλειπτη χρηματοδότηση και οι νέες δράσεις δημιούργησαν κλάσεις συμβασιούχων που εργάστηκαν άοκνα και που υποστήριξαν με τις αυξημένες πια γνώσεις τους τα νέα δεδομένα. Η γενικότερη κοινωνική και πολιτική πίεση επέτρεψε σε αυτούς να αποκτήσουν μόνιμη σχέση εργασίας με τα ιδρύματα, στα οποία για χρόνια εργάστηκαν. Έτσι πάλι με έμμεσο τρόπο οι βιβλιοθήκες άρχισαν να στελεχώνονται σχεδόν αξιοκρατικά, αφού η τεχνογνωσία που αποκτήθηκε στην υποστήριξη των έργων έμεινε σε αυτές μαζί με τους φορείς της.
Και ενώ σήμερα οι απόφοιτοι των τμημάτων βιβλιοθηκονομίας βραβεύονται επίσημα με το χάλκινο μετάλλιο ανεργίας από την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία (με όλες τις δόλιες αδυναμίες ρεαλιστικού υπολογισμού αυτών των στοιχείων), τα έργα συνεχίζονται και οι προκηρύξεις νέων θέσεων εργασίας έχουν σχεδόν παγώσει προ πολλού. Στις ελάχιστες προκηρυχθείσες θέσεις συνωστίζονται εκατοντάδες βιογραφικά, μεταπτυχιακά, προϋπηρεσίες και γλώσσες. Οι βιβλιοθήκες ούτε με τις περιβόητες «σκούπες» μονιμοποιήσεων έχουν αυτή τη στιγμή επαρκές προσωπικό. Οι υπηρεσίες αυξήθηκαν, οι χρήστες τους επίσης.
Η στροφή του 21ου αιώνα και δη μετά το ολυμπιακό παραλήρημα αποδείχτηκε εξαιρετικά απότομη και επικίνδυνη. Στις αρχές του 2008 ο υπουργός Παιδείας ανακοίνωσε τη λήξη της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης των ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών από 1/1/2009. Δεν δεσμεύτηκε και ακόμη δεν το έχει πράξει ούτε για την αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης. Οι εξελίξεις αυτές φέρνουν 380 εργαζόμενους στο (άσχημο) τέλος της εργασιακής τους ομηρίας.
Αναπτύχθηκε και αυτό-οργανώθηκε μια συλλογικότητα των εργαζόμενων αυτών (ο Σύλλογος Συμβασιούχων Εργαζόμενων στις Ακαδημαϊκές Βιβλιοθήκες), οι οποίοι θέσαμε ως στόχο της δράσης μας την ανάδειξη στη Βουλή και τον Τύπο των συνεπειών αυτής της εξέλιξης. Η τρίτη κλάση συμβασιούχων, που εργάζονται ως 4-5 χρόνια στις νέες δράσεις των βιβλιοθηκών καλύπτοντας παράλληλα και τις πάγιες ανάγκες προσωπικού, μετράει αντίστροφα στην ηλικία των 30+ τις μέρες της απόλυσης. Αγωνιά όμως, μαζί με τους διδάσκοντες, τις διοικήσεις των βιβλιοθηκών, το μόνιμο και αορίστου διαρκείας προσωπικό τους, εξίσου για την επιβίωση του οικοδομήματος που με έξοδα και κόπο έχει χτιστεί.
Δεκαοχτώ ερωτήσεις στη Βουλή και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή από 23 βουλευτές όλων των κομμάτων της αντιπολίτευσης, αρθρογραφία στον εθνικό, ειδικό και τοπικό τύπο, στάσεις εργασίας και συναντήσεις με αρμοδίους δεν είναι τίποτα άλλο παρά κραυγή αγωνίας για όσα γνωρίζουμε πως θα συμβούν. Βιβλιοθήκες περιφερειακών ιδρυμάτων που «απασχολούν» μόνο συμβασιούχους θα κλείσουν. Το ωράριο λειτουργίας των βιβλιοθηκών αντί να επεκταθεί κι άλλο, θα μειωθεί. Οι τελευταίες δράσεις θα σταματήσουν και οι πάγιες λειτουργίες θα υποστηρίζονται ανεπαρκώς από το υπόλοιπο προσωπικό που κατά μέσο όρο θα είναι το 60% του υπάρχοντος σήμερα.
Το ΥΠΕΠΘ από την αρχική ρήση «περί μη επιλεξιμότητας των ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών» για χρηματοδότηση, μέσα στον Ιούνιο πέρασε στην υπόσχεση τουλάχιστον για μετατροπή των συμβάσεων έργου σε αορίστου διαρκείας και ζήτησε ακριβή αριθμό εργαζομένων. Η Μονάδα Ολικής Ποιότητας Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών συγκέντρωσε τα στοιχεία και τα έστειλε στην Ειδική Γραμματέα του ΥΠΕΠΘ, την κ. Κεφαλληναίου. Ο Σεπτέμβριος έφερε, στο 17ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, τον Γενικό Γραμματέα του ΥΠΕΠΘ κ. Πανδρεμένο, ο οποίος υποσχέθηκε νέες 8μηνες συμβάσεις εργασίας από 1/1/2009 και μέσα στο επόμενο (εκλογικό) έτος διαδικασίες για μονιμοποίηση. Πριν από λίγες μέρες ήρθε στα χέρια μας η απάντηση της αρμόδιας επιτρόπου κας Hubner σε ερώτηση του ευρωβουλευτή Δ. Παπαδημούλη για το θέμα: οι βιβλιοθήκες είναι επιλέξιμες, το κράτος επιλέγει τις δράσεις που θα χρηματοδοτηθούν. Τέλος, σε δελτίο τύπου του ΥΠΕΠΘ με ημερομηνία 7 Οκτωβρίου 2008, στην ομιλία του υπουργού κ. Στυλιανίδη στην εκδήλωση της «Συνόδου των ελληνικών πανεπιστημίων για τα 25 χρόνια έρευνας και προσφοράς στην εκπαίδευση και την ανάπτυξη της χώρας» μεταξύ άλλων αναγράφονται τα εξής: «...Έχει διασφαλιστεί επίσης η συνέχιση της χρηματοδότησης των ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών και των γραφείων διασύνδεσης...».
Όλα αυτά και πολλά άλλα ακόμη δεν είναι δυστυχώς ούτε θετικά, ούτε αρνητικά. Μηρυκάζοντας ψελλίσματα το Υπουργείο Παιδείας δεν δεσμεύεται ούτε για οριστική λύση του ζητήματος των συμβασιούχων, ούτε για οριστική λύση του ζητήματος της χρηματοδότησης των ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών. Ας κάνει τον κόπο ο υπουργός να μελετήσει την περίπτωση της Φινλανδίας. Με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης η κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει την ολική οικονομική καταστροφή από τη διάλυση των εμπορικών σχέσεων μείωσε όλες τις δημόσιες δαπάνες και αύξησε αυτές της έρευνας, της παιδείας και των βιβλιοθηκών. Η Φινλανδία σήμερα επιβιώνει και πρωτοπορεί.
Ως άνεργοι με αναστολή περιμένουμε μια οριστική απόφαση και τη διεκδικούμε. Όχι μόνοι μας και όχι μόνο για εμάς. Η επένδυση στις βιβλιοθήκες είναι επένδυση στη γνώση, είναι επένδυση στην έρευνα, την παιδεία και τον πολιτισμό. Επί 15 χρόνια οι κυβερνήσεις προκάλεσαν προσδοκίες στο χώρο των βιβλιοθηκών. Οι δημόσιες, οι ακαδημαϊκές και οι σχολικές βιβλιοθήκες ισχυροποίησαν την παρουσία τους στην κοινωνία. Ζητούμε από την κυβέρνηση να υποστηρίξει εμπράκτως την αρχή, ότι η επένδυση στη γνώση και την παιδεία είναι επένδυση στο μέλλον και να αναλάβει την ευθύνη για τη διαμόρφωσή του.
Φανταστείτε λοιπόν το αύριο: το Υπουργείο Παιδείας πάνω σε ένα κλαδί «μμμονάχο». Απέναντί του μια γενιά οργισμένη μονολογεί: «Δεν σε λένε Σταύρο και κυρ Σταύρο και αφέντη τσουτσουλομύτη. Μόνο Σταύρο σε λένε, μόνο Σταύρο...».
Γιώργος Κατσαμάκης*
Ξέρεις από ΕΣΠΑ;
Οι ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες στο περιθώριο της ανάπτυξης
Είμαστε οι εργαζόμενοι στις ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες της χώρας με συμβάσεις ανάθεσης έργου, που βλέπουμε με θλίψη να γκρεμίζεται μπροστά μας ό,τι χτιζόταν τα τελευταία δώδεκα χρόνια με την κοινοτική χρηματοδότηση, επειδή το ΥΠΕΠΘ αποφάσισε να μην εντάξει τη χρηματοδότηση των ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών στο Δ΄ ΚΠΣ, αυτό που έγινε «γνωστό» στο ευρύ κοινό μέσα από το σλόγκαν «ξέρεις από ΕΣΠΑ;». Κι ο λόγος; Δεν υπάρχουν τα απαραίτητα κονδύλια (σημειώνουμε ότι το ΕΣΠΑ έχει ως κοινοτική συνδρομή 20,4 δισ. Ευρώ, τα οποία με την εθνική χρηματοδότηση αθροίζονται σε 32 δισ. Ευρώ) ή δεν κάναμε καλά τη δουλειά μας; Αντιθέτως όλα συγκλίνουν στο ότι τα τελευταία χρόνια οι ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες μέσα από τη σκληρή προσπάθεια όλων μας βρέθηκαν από την αφάνεια στην ευρωπαϊκή πρωτοπορία.
Κι εμείς νομίζαμε ότι ξέραμε από ΕΣΠΑ. Βλέπαμε στην τηλεόραση το σποτ που πλασάρει όραμα και ανάπτυξη και νομίζαμε πως θα είμαστε κι εμείς ένα κομμάτι της. Δυστυχώς όμως, όταν τρέξαμε να ενημερωθούμε, όπως μας προτρέπει, μάθαμε:
- Μάθαμε ότι οι ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες καταδικάζονται σε μαρασμό
- Μάθαμε ότι αναγκαστικά θα μειωθεί το ωράριο λειτουργίας τους, καθώς χάνουν μεγάλο κομμάτι του εργατικού τους δυναμικού
- Μάθαμε ότι πάνω από 350 περίπου (σύμφωνα με τη ΜΟΠΑΒ) εργαζόμενοι θα βρεθούμε στο δρόμο στο τέλος του τρέχοντος έτους, ενώ ήδη ξέραμε ότι το Υπουργείο από το 1983 έχει βάλει σε «αναμονή» τις ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες χωρίς να θεσμοθετεί τις απαραίτητες οργανικές θέσεις, ενώ την ίδια στιγμή βλέπαμε να ιδρύει ένα τμήμα ΑΕΙ και δύο ΤΕΙ, προκειμένου να παράγει εξειδικευμένους επαγγελματίες
- Μάθαμε την λέξη «απαξίωση», καθώς βλέπουμε τα έργα και τις καινοτόμες δράσεις τόσων ετών να θάβονται
- Μάθαμε τι σημαίνει πολιτική, καθώς οι απαντήσεις της κυβέρνησης σε σχετικές ερωτήσεις βουλευτών των κομμάτων της αντιπολίτευσης δεν μας έδωσαν να καταλάβουμε γιατί δεν χρηματοδοτούμαστε και αν υπάρχει ελπίδα να γίνει αυτό στο μέλλον
- Τέλος, μάθαμε ότι η αδιαφορία για τη δημόσια παιδεία ξεκινά από το πιο κομβικό σημείο της γνώσης και της έρευνας, τις βιβλιοθήκες
Φαίνεται πως το β-εσπάκι του υπουργείου δεν χωράει τους εργαζόμενους των ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών, οι οποίοι έχουν πάθει αγκύλωση στην άκρη του δρόμου κάνοντας οτοστόπ για την μετατροπή των συμβάσεων έργου σε αορίστου.
Τελ- ΕΣΠΑ- ντων, εμείς μάθαμε ότι θα Είμαστε Σύντομα Πολίτες Άνεργοι, εσείς ξέρετε από ΕΣΠΑ;
Οι Συμβασιούχοι Εργαζόμενοι των Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών
